Rối loạn thần kinh thực vật không phải là một bệnh cụ thể mà chỉ đơn giản là một rối loạn hoạt động của cơ thể. Chứng mất kiểm soát không gây tử vong, nhưng nó làm giảm hoạt động và cản trở các chức năng tự động của cơ thể. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu cho bạn các phương pháp chẩn đoán và điều trị rối loạn thần kinh thực vật hiệu quả, cũng như cách phòng ngừa và chăm sóc sức khỏe cho người bệnh. Hy vọng bạn sẽ tìm được thông tin hữu ích và áp dụng được vào cuộc sống của mình.

Rối loạn thần kinh thực vật

Rối loạn hệ thần kinh thực vật là những rối loạn ảnh hưởng đến các chức năng tự động của cơ thể như nhịp tim, huyết áp, đổ mồ hôi và tiêu hóa. Tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại là căn bệnh ngày càng phổ biến gây ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống của người bệnh.

Mất kiểm soát hoạt động cơ thể là triệu chứng chính của rối loạn thần kinh thực vật là sự mất cân bằng giữa hệ thống thần kinh giao cảm và đối giao cảm. Hai hệ thống này vốn đối nghịch nhau, nhưng trong một số trường hợp có tác dụng hiệp đồng nhẹ.

Cơn đau gây ra bởi bệnh khiến bệnh nhân gặp phải những hạn chế trong cuộc sống. Quản lý bệnh này đòi hỏi sự kết hợp giữa chăm sóc hỗ trợ và kết hợp thuốc giảm đau dựa trên nguyên nhân cơ bản.

Nguyên nhân gây ra rối loạn thần kinh thực vật

Nguyên nhân của rối loạn thần kinh thực vật rất đa dạng, phức tạp và có thể liên quan đến các tình trạng bệnh lý khác nhau trong cơ thể. Các nguyên nhân này được chia thành 2 nhóm chính: nguyên nhân bẩm sinh và nguyên nhân sau sinh.

Nguyên nhân bẩm sinh

Rối loạn di truyền hoặc bẩm sinh ảnh hưởng đến cấu trúc hoặc chức năng của hệ thống thần kinh tự trị. Các ví dụ bao gồm hội chứng Riley-Day, hội chứng Shy-Drager và hội chứng Holmes-Addie. 

Nguyên nhân thứ sinh

Các yếu tố bên ngoài hoặc rối loạn bên trong làm tổn thương hoặc kích thích quá mức hệ thống thần kinh rối loạn. Có nhiều nguyên nhân thuộc loại này, nhưng phổ biến nhất là:

– Bệnh tiểu đường là nguyên nhân phổ biến nhất của chứng rối loạn thần kinh thực vật. Bệnh tiểu đường được kiểm soát kém có thể gây ra các biến chứng ở nhiều cơ quan, bao gồm cả dây thần kinh. Điều này làm suy yếu khả năng của hệ thống thần kinh tự trị để điều chỉnh các chức năng tự chủ của cơ thể. 

– Bệnh tự miễn dịch: Một bệnh trong đó hệ thống miễn dịch của cơ thể rối loạn và tấn công các mô, cơ quan của chính nó. 

– Các bệnh tự miễn liên quan đến rối loạn chức năng tự trị bao gồm lupus ban đỏ hệ thống, hội chứng Sjögren và viêm khớp dạng thấp. 

– Ung thư: Một số bệnh ung thư có khả năng tạo ra các kháng nguyên kích thích phản ứng miễn dịch trên dây thần kinh. Điều này dẫn đến các bệnh cận ung thư, bao gồm rối loạn chức năng tự chủ. Ví dụ như ung thư phổi tế bào nhỏ, ung thư vú và ung thư buồng trứng. 

– Tổn thương dây thần kinh: Phẫu thuật cổ hoặc xạ trị có thể làm tổn thương các dây thần kinh liên quan đến hệ thống thần kinh tự trị. Điều này làm giảm khả năng kiểm soát các chức năng tự động của cơ thể bạn. 

– Thay đổi liên quan đến tuổi tác hoặc bệnh lý ở các cơ quan chính: Hệ thống thần kinh tự trị bị ảnh hưởng do lão hóa hoặc khi một số cơ quan đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh các chức năng tự động của cơ thể bị suy giảm hoặc trở nên bất thường. Ví dụ như suy tim, suy não và suy tuyến giáp. 

– Một số bệnh nhiễm trùng: Có thể gây viêm và tổn thương thần kinh. Ví dụ như viêm gan B và C, HIV/AIDS và bệnh lao. Một số loại thuốc và chất có thể ức chế hoặc kích thích quá mức hệ thống thần kinh tự trị. Ví dụ, thuốc lá, rượu, ma túy, v.v.

Triệu chứng gặp phải khi bị rối loạn thần kinh thực vật

Các triệu chứng của chứng rối loạn thần kinh rất đa dạng và phụ thuộc vào loại sợi thần kinh bị ảnh hưởng. Những triệu chứng này có thể được phân loại thành ba nhóm chính: rối loạn cảm giác, rối loạn vận động và rối loạn tự chủ trong đó rối loạn cảm giác thường gặp nhất

Rối loạn cảm giác

Có thể bao gồm mất cảm giác, cảm giác bất thường hoặc đau. Thuật ngữ “tê” thường được bệnh nhân sử dụng để mô tả tình trạng mất cảm giác, mất cảm giác, nặng nề hoặc yếu ở những vùng bị ảnh hưởng của cơ thể. Các triệu chứng của dị cảm bao gồm ngứa ran, ngứa ran, ngứa ran và nóng rát. Dị cảm thường không đau nhưng có thể gây khó chịu cho mọi người. Chứng khó nuốt là một cảm giác khó chịu có thể xảy ra một cách tự nhiên hoặc do bị kích thích và thường không đau.

Rối loạn vận động

Rối loạn vận động là kết quả của tổn thương dây thần kinh ngoại vi, chẳng hạn như yếu cơ mà chúng có thể do bẩm sinh hoặc là có dấu hiệu xuất hiện khi mất các phản xạ về gân xương. Các triệu chứng rối loạn vận động bao gồm run, co giật, tê liệt và yếu cơ.

Rối loạn tự chủ (chứng mất tự chủ)

Các triệu chứng của chứng mất tự chủ bao gồm hạ huyết áp thế đứng và ngất xỉu. Bệnh nhân bị rối loạn chức năng tự trị có thể bị hạ huyết áp thế đứng, trong đó nhịp tim không tăng hoặc nhịp tim tăng không phù hợp. Điều này gây chóng mặt, choáng váng hoặc ngất xỉu khi đứng lên từ tư thế nằm hoặc ngồi. 

Ngoài ra, các triệu chứng khác của rối loạn tự chủ thường gặp, bao gồm:

– Rối loạn tim mạch: hồi hộp, đánh trống ngực, khó thở, đau ngực

– Rối loạn tiêu hóa: buồn nôn, nôn, chán ăn, tiêu chảy hoặc táo bón

– Rối loạn đường tiết niệu: đi tiểu thường xuyên hoặc không thường xuyên, tiểu không tự chủ

– Rối loạn về da: da quá khô hoặc dính, da nhợt nhạt hoặc tím tái

– Rối loạn sinh lý: giảm ham muốn, khó cương cứng hoặc xuất tinh sớm ở nam giới. Khô âm đạo hoặc khó đạt cực khoái ở phụ nữ

Những ảnh hưởng của bệnh tới đời sống sức khỏe

Bệnh rối loạn thần kinh thực vật có thể ảnh hưởng đến nhiều chức năng tự động của cơ thể, bao gồm nhịp tim, huyết áp, đổ mồ hôi, tiêu hóa, tiểu tiện, sinh lý học và cảm giác. Điều này khiến người bệnh gặp khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày và dễ mệt mỏi. Các ảnh hưởng đe dọa đến tính mạng của bệnh lý bao gồm:

Ảnh hưởng đến sức khỏe

Bệnh thần kinh tự chủ có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như suy tim, suy tuần hoàn não, suy gan, suy thận, viêm ruột và viêm dạ dày. Ngoài ra, chứng mất tự chủ có thể là triệu chứng của các bệnh khác như tiểu đường, bệnh tự miễn dịch, ung thư và bệnh truyền nhiễm. Do đó, bệnh nhân cần được thăm khám và điều trị kịp thời để tránh những hậu quả nghiêm trọng. 

Ảnh hưởng tâm thần

Bệnh thần kinh tự động có thể gây ra các triệu chứng như chóng mặt, choáng váng, nhức đầu, mất ngủ, khó chịu, lo lắng và trầm cảm. Hậu quả là người bệnh cảm thấy mệt mỏi, mất tự tin, khó tập trung trong công việc, học tập. Họ cũng có thể bị cô lập với xã hội do sợ những tình huống căng thẳng hoặc không kiểm soát được.

Ảnh hưởng sinh lý

Bệnh thần kinh tự động có thể dẫn đến rối loạn sinh lý như giảm ham muốn, rối loạn cương dương, xuất tinh sớm ở nam giới. Khô âm đạo hoặc khó đạt cực khoái ở phụ nữ. Hậu quả là bệnh nhân mất cảm giác thỏa mãn hoặc thoải mái khi quan hệ tình dục. Chức năng sinh sản suy giảm cũng có thể gây khó thụ thai.

Rối loạn thần kinh thực vật uống thuốc gì?

Người bị rối loạn thần kinh thực vật uống thuốc gì có thể phụ thuộc vào nguyên nhân và triệu chứng của bệnh. Một số loại thuốc có thể được dùng để điều trị bệnh này là:

Viên uống canxi

Thuốc chứa canxi ở dạng muối canxi như canxi gluconat, canxi lactat, canxi cacbonat. Viên uống canxi bổ sung canxi cho cơ thể, hỗ trợ xương và răng chắc khỏe, đồng thời điều hòa nhịp tim và quá trình đông máu. Viên canxi thường được kết hợp với vitamin D để cải thiện khả năng hấp thụ và sử dụng canxi.

Viên uống canxi có thể ở dạng viên nén, viên nang, ống uống hoặc dạng bột hòa tan trong nước. Nên uống viên canxi sau bữa ăn hoặc trước khi đi ngủ để đạt hiệu quả tối đa. Các loại viên canxi phổ biến hiện nay bao gồm Canxi Corbiere Extra, Canxi Sandoz và Caltrate.

Vitamin nhóm B

Thuốc có chứa vitamin B như B1, B6 và B12. Vitamin B tham gia vào quá trình trao đổi chất của cơ thể và có hiệu quả trong việc hỗ trợ chức năng thần kinh và hệ thống miễn dịch. Vitamin B cũng giúp hấp thu và sử dụng canxi hiệu quả hơn.

Vitamin nhóm B có thể được dùng ở dạng viên nén, viên nang, ống tiêm hoặc dạng lỏng uống. Vitamin nhóm B nên uống trước bữa ăn để đạt hiệu quả tối đa. Các loại vitamin B phổ biến hiện nay bao gồm Neurobion, Beplex Forte và Neuroforte-R.

Axit glutamic

Là một axit amin không thiết yếu có trong cơ thể. Glutamate hoạt động như một chất dẫn truyền thần kinh và cải thiện chức năng của não và hệ thần kinh. Glutamate cũng hỗ trợ quá trình hấp thụ và sử dụng canxi trong cơ thể.

Glutamate có thể được dùng dưới dạng viên nén hoặc dung dịch uống. Nên uống glutamate sau bữa ăn để đạt hiệu quả tối đa. Các loại axit glutamic phổ biến hiện nay bao gồm glutaminol, glutaphos và axit glutamic

Dòng thuốc đông y Linh Tiên Dược

Lâm Tiên Dược là dòng sản phẩm có dạng cô đặc và viên nén được chiết xuất từ ​​các thảo dược cổ truyền như Đương Quy, Bạch Chỉ, Huyết Khí. Viên cô đặc Linh Tiên Dược bồi bổ khí huyết, trấn tĩnh thần kinh, giảm căng thẳng mệt mỏi. Linh Tiên Dược cô đặc và viên nén còn giúp điều hòa huyết áp và duy trì sự cân bằng trong hệ thần kinh thực vật.

Viên cô đặc và viên nén có thể dùng đồng thời hoặc riêng rẽ tùy theo mức độ bệnh. Viên cô đặ hòa dịch đặc với nước sôi, nuốt như viên nén Linh Tiên Dược. Nên uống Linh Tiên Dược dạng cô và dạng viên vào lúc 9h, 14h và 20h để đạt hiệu quả cao nhất.

Các cách điều trị rối loạn thần kinh thực vật khác

Điều trị rối loạn hệ thần kinh tự trị mất nhiều thời gian và cần sự kiên nhẫn. Mục tiêu của điều trị là làm giảm các triệu chứng, cải thiện chất lượng cuộc sống và ngăn ngừa các biến chứng. Phương pháp điều trị bệnh lý thần kinh rối loạn thực vật bao gồm:

– Điều trị bằng thuốc: Bác sĩ sẽ kê đơn thuốc tùy thuộc vào nguyên nhân và triệu chứng. Các loại thuốc bao gồm vitamin B, canxi, thuốc an thần, thuốc ổn định tâm trạng, thuốc điều hòa nhịp tim, thuốc huyết áp, thuốc chống đổ mồ hôi và thuốc giảm đau. Bệnh nhân không được ngừng thuốc hoặc thay đổi liều lượng theo hướng dẫn của bác sĩ. 

– Điều trị ngoại khoa: Trong một số trường hợp, khi các biện pháp nội khoa không hiệu quả, hoặc khi xảy ra các biến chứng nguy hiểm như suy tim, mạch máu não, suy gan, người bệnh được điều trị để cải thiện chức năng của cơ quan bị bệnh có thể phải phẫu thuật. Chức năng của cơ quan bị ảnh hưởng. Các phương pháp phẫu thuật bao gồm cắt bỏ giao cảm, cắt bỏ phó giao cảm, ghép dây thần kinh, ghép tế bào gốc, v.v.

– Điều trị bằng Đông y: Đông y cho rằng bệnh thần kinh thực vật là do âm dương, khí, huyết, tạng phủ của cơ thể bị mất cân bằng. Đông y sử dụng các phương pháp châm cứu, xoa bóp, bấm huyệt, xông hơi và các bài thuốc nam để điều hòa khí huyết, thanh nhiệt, giải độc, bổ âm dương. Đông y có thể kết hợp với Tây y để tăng cường hiệu quả điều trị. 

– Điều trị bằng tập thể dục: Tập thể dục là một phương pháp điều trị bệnh lý thần kinh tự chủ có thể giúp cải thiện sức khỏe tổng thể của bệnh nhân, giảm căng thẳng và tăng sức chịu đựng. Bệnh nhân có thể chọn các hoạt động như đi bộ, yoga, thiền và khiêu vũ để luyện tập hàng ngày. Tuy nhiên, bệnh nhân nên cẩn thận để không cảm thấy khó chịu hoặc vận động quá mức.

Các biện pháp đề phòng rối loạn thần kinh thực vật

Phòng ngừa bệnh lý rối loạn thần kinh thực vật là một khía cạnh quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Cách phòng ngừa chứng rối loạn thần kinh chủ yếu là phòng ngừa nguyên nhân gây bệnh và duy trì lối sống lành mạnh. Các biện pháp ngăn ngừa rối loạn thần kinh bao gồm:

– Kiểm soát các bệnh liên quan đến bệnh lý thần kinh tự trị như tiểu đường, bệnh tự miễn dịch, ung thư và các bệnh truyền nhiễm. Bệnh nhân phải tuân thủ điều trị theo chỉ định của bác sĩ và trải qua các cuộc kiểm tra y tế thường xuyên. Cho dù bạn có bị tiểu đường hay không, ăn nhiều chất xơ và hạn chế carbohydrate và chất béo có thể giúp giữ cho lượng đường trong máu của bạn ổn định. 

– Giữ huyết áp ổn định: Nếu huyết áp quá cao hoặc dao động quá nhanh, nó có thể làm rối loạn hệ thần kinh và gây ra các triệu chứng như chóng mặt, choáng váng và ngất xỉu.

– Bỏ hút thuốc: Thuốc lá chứa nhiều chất có hại cho thần kinh, mạch máu và ức chế chức năng của hệ thần kinh tự chủ. Bỏ hút thuốc cải thiện sức khỏe tổng thể và giảm nguy cơ mắc các bệnh khác. 

– Ngừng uống rượu: do rượu là chất gây nghiện có tác dụng kích thích hoặc ức chế hệ thần kinh trung ương và ngoại biên, gây ra các rối loạn như run, lo lắng, co giật và trầm cảm. Bỏ rượu sẽ phục hồi chức năng thần kinh và giảm cảm giác khó chịu. 

– Tập thể dục hàng ngày để duy trì cân nặng khỏe mạnh. Tập thể dục là một phương pháp điều trị rối loạn hệ thần kinh tự chủ và có thể giúp cải thiện sức khỏe tổng thể của bệnh nhân, giảm căng thẳng và tăng khả năng phục hồi.

– Sử dụng các vị thuốc từ tự nhiên và đông y để bổ huyết, thanh nhiệt, giải độc, bổ âm dương. Những loại thuốc này làm giảm các triệu chứng rối loạn tự trị, chẳng hạn như đổ mồ hôi ban đêm, tim đập nhanh và khó ngủ. Ví dụ bao gồm trà xanh, cây tiền và cây hoàng liên.

Rối loạn thần kinh thực vật là căn bệnh phức tạp và khó điều trị, ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể và gây ra nhiều triệu chứng khó chịu. Bệnh có nhiều nguyên nhân và có thể liên quan đến các bệnh khác như tiểu đường, bệnh tự miễn và ung thư. Khi bị rối loạn thần kinh vận động cần kiên trì và sử dụng đúng loại thuốc hợp lý và cần được quan tâm và chăm sóc chặt chẽ để bảo vệ sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh.